Ξεκίνησες για το μακρινό ταξίδι στους ουρανούς, πλήρης ημερών, στα 90 σου χρόνια, ακμαιότατος σωματικά και πνευματικά, μέχρι που σε λάβωσε θανάσιμα η καταραμένη αρρώστια.
Πάλεψες γενναία να κρατηθείς στη ζωή που τόσο πολύ αγάπησες, αλλά αυτή η μάχη ήταν άνιση και μάταιη και το αποτέλεσμα οδυνηρό και αναμενόμενο.
Ο πόνος για τον χαμό σου πατέρα μας είναι αβάσταχτος και η θλίψη μας απέραντη….
Aλλά παρ’ όλα αυτά ευχαριστούμε πρώτα τον πανάγαθο Θεό που μας χάρισε έναν τόσο λαμπρό άνθρωπο για πατέρα μας, τόσο στοργικό, γενναιόδωρο και εργατικό. Έναν χαρισματικό άνθρωπο, γιατί τέτοιος ήσουνα πατέρα μας, που τον είχαμε βοηθό και συμπαραστάτη μας, για τόσα πολλά χρόνια.
Και ύστερα εσένα πατέρα μας, για τα όσα έκανες για όλους εμάς, την οικογένειά σου και τους συγχωριανούς μας.
Και είναι πάρα πολλά αυτά που προσέφερες σ’ εμάς τα παιδιά σου, υλικά και πνευματικά, που ότι και να πούμε και ότι και να κάνουμε για σένα, νομίζω ότι δεν επαρκούν, για να ξεπληρώσουμε το χρέος.
Τρεις δουλειές έκανες πατέρα μας, για να προσφέρεις στα παιδιά σου, πέρα από τα προς το ζειν, και την μόρφωση, που την θεωρούσες υπέρτατο αγαθό…Μαζί με την μανούλα μας, που τόσο πολύ αγαπούσες, δουλέψατε σκληρά στα καπνά και στα γελάδια, για πάρα πολλά χρόνια. Και πέρα απ’ αυτά, όργωνες…ακούραστος και τα παζάρια της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, κάνοντας ζωεμπόριο.
Θα σ’ ευγνωμονούμε πατέρα μας σ’ όλη μας τη ζωή, δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ και πάντα στα λόγια σου και στο παράδειγμά σου θα προστρέχουμε…
Και τώρα είμαστε όλοι εδώ, η αγαπημένη σου γυναίκα, τα παιδιά σου, οι συγγενείς και οι φίλοι και πολλοί συγχωριανοί μας, για να σε αποχαιρετίσουμε…να σ’ ευχηθούμε καλό Παράδεισο και να τιμήσουμε εσένα πατέρα μας, έναν απ’ τους τελευταίους άρχοντες που έζησαν σ’ αυτόν τον τόπο…
Άρχοντας στην όψη… καλοφτιαγμένος, ευθυτενής, καθαρός, πάντοτε καλoντυμένος… με γρήγορη περπατησιά..
Άρχοντας στην ψυχή, γενναιόδωρος σε αισθήματα, κοινωνικός, ευαίσθητος άνθρωπος, που αγαπούσες τους συνανθρώπους σου και το έδειχνες με έργα… Όπου αρρώστια και ανάγκη, ήσουν παρών, χωρίς να υπολογίζεις κόπους και χρήματα.
Άρχοντας και στο πνεύμα, καθώς ήσουν ένας αρκετά έξυπνος άνθρωπος, έντιμος (ο λόγος σου ήταν συμβόλαιο), δίκαιος, ανιδιοτελής, αρκετά καλλιεργημένος… παρά την στοιχειώδη μόρφωση που είχες πάρει και φιλομαθής…. Διάβαζες από τα νεανικά σου χρόνια, όποια εφημερίδα η βιβλίο έπεφτε στα χέρια σου, την δε «Καθημερινή» αδιαλείπτως…
Ήσουν ιδιαίτερα αγαπητός στους συγχωριανούς μας, όλοι σε αγαπούσαν και εκτιμούσαν την γνώμη σου και αποζητούσαν την συντροφιά και την συμβουλή σου.
Ήσουν πατέρα μας άνθρωπος κοινωνικός, σου άρεσε να ασχολείσαι με τα κοινά, είχες άποψη, είχες γνώμη για τα πράγματα που συνέβαιναν στο χωριό μας, στην χώρα μας και στον κόσμο ολάκαιρο και είχες την τέχνη να την εκφράζεις όμορφα και με θάρρος και με την χαρακτηριστική θεσσαλική ντοπιολαλιά, ακόμα και μπροστά σε ανθρώπους με μεγάλη μόρφωση και αξιώματα.
Δεν μπορούσες να ζήσεις χωρίς κόσμο…σου άρεσε πολύ το καφενείο, όπου κάθε μέρα «ρητόρευες» σαν αρχαίος Έλληνας στην «αγορά», κυρίως για τα κόμματα και για τα προβλήματα του τόπου και του κόσμου ολόκληρου, δίνοντας μαθήματα ζωής και ήθους στους θαμώνες, νέους και γεροντότερους που αρέσκονταν να σ’ ακούνε.
Γιατί πατέρα μας, πάνω απ’ όλα είχες το χάρισμα του λόγου, ήσουν γλυκομίλητος, γλαφυρός αφηγητής, εξαίρετος συνομιλητής και άτομο με παροιμιώδη μνήμη, που θα τη ζήλευε ο καθένας. Όλοι κρεμόντουσαν απ’ τα χείλη σου στο καφενείο, όπου πρωτοστατούσες στις συζητήσεις για τα πολιτικά πράγματα στην χώρα μας και άλλα κοινωνικά θέματα και κυρίως όταν τους έλεγες ιστορίες, προσωπικά σου βιώματα και «παθήματα» απ’ τον εμφύλιο, όπου πολέμησες στην μάχη του Γράμμου και απ’ το ζωεμπόριο που έκανες στα ξακουστά παζάρια της Θεσσαλίας και της δυτικής Μακεδονίας για μια εικοσαετία περίπου…
Στα χρόνια εκείνα όπου οι άνθρωποι συναλλάσσονταν με μόνο το λόγο και το δόσιμο των χεριών, που τον τιμούσαν και τον τηρούσαν απαραβίαστα και όχι με συμβόλαια, επιταγές και γραμμάτια, όπως σήμερα, που οι περισσότεροι τα αθετούν με μεγάλη ευκολία.
Ήσουν ένας αυθεντικός θεσσαλός άρχοντας, όχι με την σημερινή έννοια του όρου, που σημαίνει τον άνθρωπο που έχει λεφτά, αλλά με την παλιά, που σήμαινε τον άνθρωπο που με το κύρος του, την προσωπικότητά του και τις πράξεις του, συνέβαλλε στην εξύψωση της κοινωνίας στην οποία ζούσε.
Και σύ πατέρα μας, σ’ όλη τη ζωή, με τα χαρίσματά σου και με τα έργα σου, βοήθησες να γίνει το χωριό μας καλύτερο, ομορφότερο και τους συγχωριανούς μας να γίνουν καλύτεροι, με το παράδειγμά σου.
Γιατί πατέρα μας ήσουνα υπόδειγμα καλού οικογενειάρχη, καλού πατέρα, καλού συντοπίτη και φλογερού πατριώτη, που ενδιαφέρεται για τον τόπο του και τους κατοίκους του.
Ήσουν άνθρωπος που «ομόρφυνες» τον τόπο και την κοινωνία του χωριού μας, όπως χαρακτηριστικά είπε κάποιος συγχωριανός μας, όταν σε καλωσόρισε στο χωριό, μετά από πολύμηνη παραμονή σου στην Αθήνα, λέγοντας τα εξής: «Που είσαι βρε Νίκο, να μας ομορφύνεις τον τόπο, να ακούσουμε καμιά καλή κουβέντα απ’ το στόμα σου», έχοντας υπ’ όψιν του προφανώς τον στίχο του παραδοσιακού τραγουδιού που λέει: «Ήλθες και μας ομόρφυνες, τον άχαρο τον τόπο»
Και τώρα πατερούλη μας, που πέταξες στους ουρανούς και μας άφησες χρόνους… το χωριό μας ασχήμυνε… τα καφενεία ορφάνεψαν… όπως και εμείς… και η καρδιά μας ραγίζει στον τελευταίο ασπασμό….
Αντίο γλυκέ μας πατερούλη…και καλή αντάμωση στον άλλο κόσμο…Θα μας λείψεις πολύ… αλλά θα ζεις πάντα μες’ τις καρδιές μας…
Αργά το βράδυ φτάσαμε στο όμορφο Τσεπέλοβο, όπου διανυκτερεύσαμε σε περιποιημένο… ξενοδοχείο, με πολύ καλό πρωϊνό…
Το πρόβλημά μας όμως ήταν ότι φτάσαμε πολύ αργά… και όσο να τακτοποιηθούμε στα δωμάτια πέρασε αρκετή ώρα, με αποτέλεσμα να κοιμηθούμε ελάχιστες ώρες… ζήτημα να ήταν ένα τρίωρο…
Και κατά τις έξι η ώρα «σκουντουφλώντας»… δεν έλεγαν ν’ ανοίξουν… τα ματάκια μας,, πήραμε το βαρβάτο… πρωϊνό μας και ξεκινήσαμε τις ορειβατικές μας δραστηριότητες.
Δυστυχώς όμως, την προηγούμενη εβδομάδα ο καιρός χειροτέρεψε… Είχε χιονίσει στα βουνά της Τύμφης που θα ήταν ο προορισμός μας… και άλλαξαν τα προγράμματα των δραστηριοτήτων μας για το 4ήμερο.
Έτσι «κόπηκε»… η ανάβαση στην Γκούρας(2.467μ), στην Τσούκα-Ρόσα(2.377μ) και η διάσχιση του Περάσματος του «Καρτερού»… που γίνεται πολύ δύσκολο… και επικίνδυνο με χιόνι.
Αποφασίστηκε λοιπόν να γίνει η διάσχιση του οροπεδίου που σχηματίζεται ανάμεσα από Γκαμήλα και Αστράκα, με κατάληξη το καταφύγιο της Αστράκας όπου θα γίνονταν έτσι και αλλιώς… οι επόμενες δυο διανυκτερεύσεις.
Έτσι και έγινε… Το πρωί του Σαββάτου κατά τις εφτά η ώρα, μας προώθησε με το αγροτικό του, ο τοπικός οδηγός, που ήταν και ο ιδιοκτήτης του ξενώνα που μείναμε, μέχρι την κορφή της οροσειράς, πάνω απ’ το Τσεπέλοβο, και «γλυτώσαμε»… κανένα δυομισάρι ώρες πορείας.
Απ’ εκεί πήραμε το καλογραμμένο… μονοπάτι που διατρέχει… την απόκρημνη όχθη ενός εντυπωσιακού σε ελιγμούς, φαραγγιού, με ψηλές όχθες, χωρίς νερό στην κοίτη του, που ενώνεται κάποια στιγμή… με το φαράγγι του Βίκου.
Τα βράχια πάνω απ’ το μονοπάτι ψηλά και κάθετα… και γεμάτα σπηλιαράκια…
Στο μονοπάτι αυτό υπάρχει μια βρύση… Ένας μεταλλικός σωλήνας, με μικρή ροή νερού… στερεωμένος σε χαμηλό… πέτρινο τειχαλάκι…
Τις απότομες πλαγιές που διέσχιζε το μονοπάτι, στόλιζαν ένα σωρό αγριολούλουδα… όλων των αποχρώσεων… λευκά, μωβ, φούξια, κίτρινα κ. α καθώς και πολλές αγριοτριανταφυλλιές… γκορτσιές και άλλα θαμνοειδή… φυτά.
Πάνω σ’ αυτό το μονοπάτι συναντήσαμε και το μοναδικό… στην περιοχή κοπάδι με αγελάδες… περί τα διακόσια κεφάλια… που τις πήγαιναν για εμβολιασμό!… στον πλησιέστερο οικισμό.
Τι ωραίο θέαμα!… Οι αγελάδες που είχαν γεννήσει, είχαν μαζί τους και τα μοσχαράκια… άλλα μεγαλύτερα… και άλλα μικρότερα… πολύ χαριτωμένα!… Έμπαιναν σιγά-σιγά μία- μία στο μονοπάτι, όπως ήμασταν και εμείς… και όταν συναντιόμασταν… έκαναν μια παράκαμψη… για να περάσουν…
Και εκεί, στο σημείο που έπρεπε να μπουν στο μονοπάτι… έγινε ένας συνωστισμός… μια αναμπουμπούλα!…
Σ’ αυτό το σημείο, τα ζώα κοντοστέκονταν… λες και καταλάβαιναν… ότι κάτι δυσάρεστο… τους περίμενε τη μέρα αυτή… Και οι βοσκοί άρχισαν να ωρύονται… να βγάζουν κάτι άγριες κραυγές!… και να τα πιέζουν!… χτυπώντας τα με τις αγκλίτσες τους… να προχωρήσουν…
Μετά από τρίωρη πορεία βγήκαμε σ’ ένα οροπέδιο, που οριοθετείται απ’ τα βόρεια και ανατολικά, απ’ το βουνό Πλόσκος(2.377μ) και Γκαμήλα Ι και ΙΙ και απ’ τα δυτικά απ’ την Αστράκα(2.432μ).
Το πρώτο πράγμα που είδαμε εδώ, είναι ένα βάραθρο… μια «σχισμή»… στο έδαφος, μήκους, μερικών μέτρων, περί τα εκατό μέτρα βάθους… που την «στόλιζαν» μια μικρή συκιά… και κάποια άλλα χαμόκλαδα… Υπάρχουν και άλλα τέτοια βάραθρα στο εν λόγω οροπέδιο, αλλά το πιο μεγάλο… και ενδιαφέρον, για τους σπηλαιολόγους… κυρίως, είναι αυτό της «Προβατίνας», βάθους 500μ, που βρίσκεται στην Αστράκα.
Στο μεγάλο αυτό αλπικό οροπέδιο με τα θαλερά λιβάδια… όπου παλιά… βοσκούσαν χιλιάδες πρόβατα… υπάρχει μια όμορφη αλπική λίμνη που λέγεται «Ρομπόζι» και υπολείμματα… από στάνες… Υπάρχουν και άλλες λίμνες στο οροπέδιο και η μεγαλύτερη είναι η «Ριζίνα» που απέχει 4 ώρες από το Βραδέτο.
Προχωρώντας… στ’ αριστερά μας δέσποζε η Αστράκα με τους ψηλούς της «πύργους»… που μοιάζει με φοβερό… απόρθητο… επιβλητικό… κάστρο…
Εν τω μεταξύ ο καιρός άρχισε να χαλάει… και σε λίγο άρχισε να ψιχαλίζει… αλλά σταμάτησε… όταν αρχίσαμε να ανηφορίζουμε για το καταφύγιο της Αστράκας, στα 1.950μ. κτισμένο στο διάσελο… που σχηματίζεται μεταξύ Αστράκας και Λάπατου. Είχαμε περπατήσει περί τις εφτά ώρες περίπου…
Στο καταφύγιο υπήρχε το αδιαχώρητο… είχε πολύ κόσμο και όταν ζητήσαμε τα κρεβάτια μας… για να πάμε να ξεκουραστούμε… ο «καταφυγιάρχης»… μας απογοήτευσε… λέγοντας πως δεν υπήρχαν κρεβάτια… για το σύλλογό μας και ότι το είχε πει στην Πόπη… Θα προσπαθούσε βέβαια να μας βρει ένα χώρο και στρώματα να κοιμηθούμε… αλλά δεν ήταν σίγουρος… ότι θα έφταναν οι κουβέρτες για όλους…
Το απόγευμα, αφού φάγαμε και ξεκουραστήκαμε… αποφασίσαμε να πεταχτούμε… ως την Δρακόλιμνη, στα 2.050μ. Κατεβήκαμε λοιπόν στην Λάκα Τσουμάνη, που πήρε το όνομα από κάποιον κτηνοτρόφο, ονόματι Τσουμάνης που είχε εδώ… την στάνη του…
Υπολείμματα αυτής βλέπουμε να στέκουν έρημα… πια στη ομώνυμη Λάκα, που σχηματίζεται μεταξύ Πλόσκου και Λάπατου. Μια μεγάλη πέτρινη «στρούγκα» και μια πέτρινη καλύβα σκεπασμένη με τσίγκα…
Εδώ και πολλά… χρόνια δεν ακούγονται πια στα μέρη αυτά, βελάσματα ζώων… αλυχτίσματα ποιμενικών σκύλων… φωνές των βοσκών… και μελωδίες… από φλογέρα!…
Στην ίδια λάκα υπάρχει και η «Ξερόλουτσα»… η «Ξερολούτσα», μια μικρή λίμνη που σχηματίζεται στο βαθύτερο σημείο αυτής, όταν λειώνουν τα χιόνα των γύρω βουνών… και ονομάζεται έτσι, καθώς τον περισσότερο καιρό είναι ξερή…
Την «παραλία»… ας πούμε αυτής της Ξερόλουτσας… κάποιος καλλιτέχνης… η μια παρέα καλλιτεχνών… που προφανώς… κατασκήνωσαν εδώ, την «στόλισαν»… σε μεγάλη έκταση, με παραστάσεις… ανάγλυφες φτιαγμένες με λευκά πετραδάκια που αφθονούν στην περιοχή, καθώς όλα τα βουνά εδώ είναι ασβεστολιθικά.
Στις παραστάσεις κυριαρχούν ανδρικές και γυναικείες φιγούρες… και τα ερωτικά σύμβολα… όπως καρδιές με αρχικά ονόματα… καρδιές τρυπημένες με βέλη… και άλλα τέτοια!…
Ο «Έρωτας»… κυρίαρχο στοιχείο στη ζωή μας… και το στοιχείο που διαιωνίζει όλα τα έμβια όντα του πλανήτη Γη εσαεί!… η καλύτερα μέχρι την συντέλεια… του Κόσμου τούτου!…
Ο Έρωτας είναι η «παγίδα»… στην οποία πέφτουν το άρρεν και το θήλυ… για να γίνει η διαιώνιση του κάθε είδους και μετά φεύγει μακριά… γι’ άλλες πολιτείες… για να συνεχίσει τη «δουλειά» του…
Γι’ αυτό στην αρχαιότητα παριστάνεται πάντα ως «γλυκό»… «ροδαλό»… και «φτερωτό» αγοράκι… με μια φαρέτρα γεμάτη βέλη στην πλάτη… και ένα τόξο, με το οποίο σημαδεύει τις καρδιές των ανθρώπων… Και που είναι «μοιραίο» να πεθάνει γρήγορα… Που σημαίνει πως ο Έρως δεν κρατάει πολύ!…
Κρατάει τόσο… όσο περίπου «κράτησαν»… και τα ανάγλυφα στην αμμουδιά… της Ξερόλουτσας… Μόλις πέρασε το καλοκαίρι και ήλθαν οι βροχές και οι καταιγίδες… διαλύθηκαν… εις τα εξ’ ων συνετέθησαν… καθώς η περιοχή έγινε «Γης Μαδιάμ»… Μόνο κάποιες «λαβωμένες» και «πονεμένες» καρδιές έμειναν ακόμα εδώ ορατές… για να «ξορκίζουν»… τον δολερό Έρωτα…
Και εν συνεχεία ανηφορίσαμε στο ελικοειδές μονοπάτι προς την Δρακόλιμνη, που διασχίζει καταπράσινες πλαγιές… καθώς η Φύση έχει «πρασινίσει»… Άνοιξη γαρ…
Και σε μια ώρα περίπου ήμασταν στην ειδυλλιακή λίμνη με τους τρίτωνες… Τα «δρακάκια» απ’ όπου πήρε και το όνομά της… τα οποία το χειμώνα πέφτουν σε χειμερία νάρκη… για να επιβιώσουν.
Η λίμνη είναι «κουρνιασμένη»… σε μια «λεκάνη»… σε μια γούβα… σε υψόμετρο 2.050μ. που διαμορφώνεται από τρείς παρακείμενες κορφές και όπου μαζεύονται τα όμβρια ύδατα… και τα νερά, από τα χιόνα της περιοχής που λειώνουν την Άνοιξη.
Καλά κρυμμένη… στην «φωλίτσα» της, είναι αθέατη απ’ το καταφύγιο της Αστράκας… Την βλέπεις μόνο όταν φτάσεις στις όχθες της… και όταν κατεβαίνεις απ’ την κορφή της Γκαμήλας Ι. Εκεί στην κατηφόρα λίγο πιο πάνω απ’ το διάσελο μεταξύ Πλόσκου και Γκαμήλας… βλέπεις στα δεξιά σου… σε ένα εξωτικό «μπαλκόνι»… της οροσειράς, την λίμνη με το «δαντελένιο»… περίγραμμα των κορφών που την περιβάλλουν…
Κατά την γνώμη μου, είναι η ομορφότερη… απ’ όλες τις αλπικές λίμνες της χώρας μας που έχω ιδεί… απ’ του Σμόλικα, του Γράμμου, τις Φλέγκες και του Περιστερίου…
Η Δρακόλιμνη είναι η διαμαντόπετρα… στης Τύμφης το «δαχτυλίδι»… θα έλεγα, παραφράζοντας … τον στίχο του Παλαμά…
Στα γαλήνια νερά της «καθρεφτίζονται»… διαρκώς οι παρακείμενες κορφές…, πότε πράσινες… κίτρινες… γκρίζες… πότε χιονισμένες… ανάλογα με την εποχή, οι άνθρωποι που την επισκέπτονται… τα πουλιά που πετούν… από πάνω της, οι «χιονούρες»… τα σύννεφα που «τριγυρνάνε»… στους αιθέρες… τα αστέρια και το φεγγάρι… και τις χαρίζουν μια μαγεία!… κάτι το μοναδικό!… το απόκοσμο!
Και οι εικόνες αυτές διαρκώς… αλλάζουν καθώς τα πάντα στο ηλιακό μας σύστημα κινούνται αενάως… και αυτό την κάνει πιο μαγική… πιο μυστηριακή!… πιο ελκυστική!… Είναι η λίμνη με τις μύριες όψεις!… με τα χίλια «πρόσωπα»! Ένας τόπος που σε «μαγεύει»… και σε «κατακτά»… ένας τόπος μαγευτικός!…
«Τυλιγμένη» στους θρύλους… και τις παραδόσεις… τις σχετικές με τους «δράκους» της… και τις «δρακοντομαχίες»… με τους απέναντι… «δράκους» του Σμόλικα, πορεύεται στους αιώνες… ως η ομορφότερη… η πιο γοητευτική.. .και πολυφωτογραφισμένη… και με την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα αλπική λίμνη στην χώρα μας.
Περιβάλλεται αμφιθεατρικά… από ειδυλλιακές… πρασινισμένες πλαγιές και μοιάζει με αρχαίο θέατρο… με σκηνή την επιφάνειά της… όπου πρωταγωνιστούν… όλα τα «στοιχειά»… της Φύσης… σε μια αέναη… «παράσταση»…
Εδώ ο καθένας έκανε ότι «γούσταρε»… Οι περισσότεροι κάθισαν στις όχθες της λίμνης και απολάμβαναν την φοβερή θέα των γύρω βουνών… ιδιαίτερα της Γκαμήλας… μιας κωνικής κορυφής… που μοιάζει να «τοξεύει» απέναντι… κατά τον Σμόλικα, του απόκρημνου Πλόσκου και της Αστράκας στα δεξιά μας… με τους «πύργους» της… Κάποιοι κολύμπησαν στα κρύα… νερά της.
Πολλοί κάναμε τον «γύρω» της λίμνης που στα βόρεια… και ανατολικά… είναι μοναδικός… φοβερός… και αλήστου ομορφιάς… καθώς η λίμνη οριοθετείται από βραχώδεις κορφές, κομμένες… σαν με μαχαίρι… με κάθετα… τοιχώματα και με υπέροχο δαντελωτό… ανάγλυφο, που από τις όχθες της λίμνης… ιδιαίτερα τις δυτικές να βλέπεις στο βάθος… σαν σε πίνακα ζωγραφικής… τα μοναδικά ανάγλυφα της Γκαμήλας Ι και του Πλόσκου…
Η Φύση… στα καλύτερά της!…
Επιπλέον πήραμε και μια γεύση… μια εικόνα της βαθειάς… με πλούσια βλάστηση κοιλάδας του Αώου ποταμού… που την νότια πλευρά της, στο σημείο αυτό, την στολίζει η οροσειρά της Τύμφης, με το απόκοσμο… άκρως εντυπωσιακό ανάγλυφο… με τις κάθετες… ορθοπλαγιές της, που «κόβουν» την ανάσα…
Και στην απέναντι όχθη της είδαμε τον επιβλητικό… ορεινό όγκο του Σμόλικα, που οι νότιες δασωμένες απολήξεις του, είναι και όχθες της…
Ως γνωστόν, σ’ αυτόν τον Κόσμο… δεν «τσακώνονται» μόνο τα έμβια όντα μεταξύ τους και αλληλοτρώγονται… και αλληλοσφάζονται… και πολλές φορές… τα «βάζουν»… «μαλώνουν και με βουνά, ποτάμια, θάλασσες… και τα «πετροβολούν»… από αφόρητο πόνο… λόγω θανάτου αγαπημένων προσώπων, εξ’ αιτίας των!…
Κάτι ανάλογο… συμβαίνει και με τα βουνά… τις λίμνες… τα ποτάμια… τις θάλασσες… τα αστέρια… τον ουρανό… το φεγγάρι… τον Ήλιο… και πάει λέγοντας…
Ό, τι υπάρχει πάνω στη Γη… έμψυχο η υλικό, όλα έχουν κοινή καταγωγή και μοίρα… Επίσης έχουν μεταξύ τους άρρηκτους… και ζωτικούς… «δεσμούς»… επιβίωσης…, αλληλοεπιδράσεις αρνητικές… η θετικές… και ένα κώδικα επικοινωνίας… μεταξύ των, που εμείς το ανθρώπινο είδος… αγνοούμε… η δεν μας «ωφελεί»… να ξέρουμε… και έτσι δημιουργείται πρόβλημα… και διαταραχή… στον πλανήτη μας… και στο Σύμπαν κατ’ επέκτασιν…
Η παράδοσή μας βρίθει από θρύλους… και τραγούδια για πουλάκια που δεν κελαηδούν… αλλά μιλούν με ανθρώπινη «λαλίτσα» και δίνουν λύσεις σε προβλήματα που ο άνθρωπος δεν μπορεί να διαχειριστεί. Πουλιά που μεταφέρουν γράμματα και γραφές… από τα «ξένα», σε «αγαπημένες»… και «ξεχασμένες» αγάπες… Αέρηδες που μεταφέρουν κακά «μαντάτα»… για σκοτωμένους σε μάχες… Για τον ουρανό, με όλα του τ’ αστέρια να συμπάσχει… με τους δυστυχισμένους ανθρώπους και άλλα τέτοια πολλά…
Μεταξύ αυτών υπάρχουν «θρύλοι»… και τραγούδια για βουνά που «μαλώνουν»… μεταξύ τους όπως ο Όλυμπος με τον Κίσσαβο… και εν προκειμένω… ο Σμόλικας με την Τύμφη…
«Γειτονάκια» και αυτά… που οι «θρύλοι» της περιοχής… τα θέλουν… να «πολεμούν» μεταξύ τους… με ότι «όπλα»… διαθέτει το καθένα, με βράχους… που έχει περίσσευμα… η Τύμφη και με δέντρα που έχει πληθώρα ο Σμόλικας…
Ο θρύλος λέει… πως η διαμάχη των δυο βουνών κορυφώθηκε… όταν οι «δράκοι» των αλπικών λιμνών τους… άρχισαν να εκσφεντονίζουν λιθάρια η μια στην άλλη… Γι’ αυτό η Δρακόλιμνη της Τύμφης είναι γεμάτη με μαύρες πέτρες… «δώρα»… απ’ τους απέναντι συνονόματους… της λίμνης του Σμόλικα, η οποία αντίστοιχα είναι γεμάτη με ασπριδερές… πέτρες απ’ την Τύμφη.
Αν μελετήσουμε… το ανάγλυφο της Τύμφης προς την μεριά του Αώου, φαίνεται ξεκάθαρα… η «διαμάχη»… των δυο βουνών, καθώς κάποιες από τις «μυτερές» κορφές της «γέρνουν»… προς την κοιλάδα του Αώου και μοιάζουν με «πολυβολεία», που «τοξεύουν»… απέναντι προς τον «άρχοντα»… της περιοχής… που είναι ο Σμόλικας… καθότι ψηλότερος!…
Αργά το απόγευμα επιστρέψαμε στο καταφύγιο, όπου πληροφορηθήκαμε πως το πρόβλημα της διανυκτέρευσης είχε λυθεί… ως δια μαγείας… λόγω κακών καιρικών συνθηκών… Οποία ανακούφισις!… Πολλοί που είχαν «κλείσει»… διανυκτέρευση στο καταφύγιο… λόγω κακοκαιρίας, προφανώς… ακύρωσαν και τελικά τακτοποιηθήκαμε όλοι σε κρεβάτια και όλα καλά και άγια… Δόξα σοι ο Θεός!..
Αυτή η εκδρομή είχε μια ιδιαιτερότητα… σε σχέση με άλλες εκδρομές του συλλόγου!… Κοιμηθήκαμε όλοι μαζί… πεζοπόροι και ορειβάτες την πρώτη βραδιά στο Τσεπέλοβο και έκτοτε χωρίστηκαν οι δρόμοι μας… μέχρι την Δευτέρα το μεσημέρι… που συναντηθήκαμε στο μεγάλο Πάπιγκο, απ’ όπου πήραμε το δρόμο της επιστροφής για την Αθήνα… Ήμασταν δυο εντελώς διαφορετικές εκδρομές… στο ίδιο πακέτο…
Οι πεζοπόροι το Σάββατο, έκαναν την «Σκάλα» του Βραδέτου(1.150μ), ένα πανέμορφο στριφογυριστό… καλντερίμι, λίγο έξω απ’ το Καπέσοβο, προς το Βραδέτο(1.300μ) και στην συνέχεια πεζοπορία έως την θέση Μπελόη… ένα μοναδικό σημείο θέας του φαραγγιού του Βίκου από ψηλά. Το βράδυ διανυκτέρευσαν στο Τσεπέλοβο.
Την Κυριακή το πρωί, οι ορειβάτες, περί τους είκοσι σε αριθμό, με αρχηγό τον Άλκη, κατά τις εφτά η ώρα πήραμε το μονοπάτι της κατάβασης για Λάκκα Τσουμάνη και συνεχίσαμε την πορεία μας για ανάβαση στην Γκαμήλα ΙΙ και Ι σε καλοσημαδεμένο μονοπάτι.
Και επειδή το όνομα του βουνού με «προβλημάτιζε»… από καιρό, από το καταφύγιο παρατήρησα με επιμονή το ανάγλυφο… των δυο κορφών και όντως… το ανάγλυφό τους, προσομοίαζε… κατά ένα τρόπο… με αυτό της γκαμήλας… Άρα ορθώς… ονομάστηκε έτσι…
Μια στάση στην «Ρωμιόβρυση»… που βρίσκεται στα ριζά… της Αστράκας, για ανεφοδιασμό σε νερό, για όσους δεν γέμισαν τα παγούρια τους στο καταφύγιο… και συνεχίσαμε την πορεία μας για διάσχιση του διάσελου… μεταξύ Αστράκας και Γκαμήλας, που είναι σπαρμένο… με βράχια «σμιλεμένα»… και «σακατεμένα» από τους πάγους… τις βροχές και τους αέρηδες.
Πού και πού υπήρχαν υπολείμματα… και συστάδες απολιθωμένων κορμών, καθώς και πετρώματα… με έγχρωμες στρώσεις πυριτίου… ανάμεσά τους, όπως αποφάνθηκε συνοδοιπόρος γνώστης… περί την γεωλογία…
Και μέχρι ενός σημείου… σε μικρή σχετικά απόσταση από το διάσελο, που σχηματίζεται μεταξύ Πλόσκου και Γκαμήλας Ι, όλα πήγαιναν καλά… ακολουθώντας τα κόκκινα σημάδια… Από εκεί και πέρα, χάσαμε… τα σημάδια, λοξοδρομίσαμε… και ανεβαίναμε… με γνώμονα ότι θυμόταν… ο αρχηγός απ’ την πορεία… Βγήκαμε στο ύψος του διάσελου, αλλά δεξιότερα… και μετά ανηφορίσαμε… με κατεύθυνση νότια και κάποια στιγμή… βγήκαμε πάνω στο διάσελο… που συνδέει την Γκαμήλα ΙΙ και Γκαμήλα Ι και σχεδόν στην βάση της κορυφής της.
Στην συνέχεια διασχίζοντας το διάσελο προς βορά… βγήκαμε στην Γκαμήλα Ι την οποία ανεβήκαμε μια χαρά… Αλλά όταν φτάσαμε κορυφή είχε τόση ομίχλη… που δεν βλέπαμε ούτε την μύτη μας!… Ήμασταν σαν στον Άδη!…
Καθίσαμε μπροστά απ’ το κολωνάκι… που βρίσκεται στην κορφή, σε απόσταση αναπνοής… απ’ τον γκρεμό… που χάσκει από κάτω και η πυκνή ομίχλη… αυτό το λευκό «πέπλο»… που κάλυπτε την κοιλάδα του Αώου και όλη τριγύρω την περιοχή…. έδινε ονειρικές… διαστάσεις στο τοπίο… Είχα την αίσθηση… ότι ήμασταν… στα σύννεφα… Τι ωραία αίσθηση!…
Και όσο να τσιμπήσουμε κάτι… και να πάρουμε μια ανάσα… άρχισε ο καιρός να ξανοίγει!… Έτσι απολαύσαμε τα μοναδικά… τοπία της περιοχής…
Και αφού βγάλαμε και τις καθιερωμένες αναμνηστικές φωτογραφίες… πήραμε την κατηφόρα για την επιστροφή… Αλλά τώρα κατεβαίνοντας πήγαμε λίγο δεξιότερα και πέσαμε ακριβώς πάνω στο διάσελο της Γκαμήλας Ι και του Πλόσκου απ’ όπου περνάει και το μονοπάτι της ανάβασης…
Το διάσελο αυτό είναι ένα στενό άνοιγμα… ένα «πέρασμα» ανάμεσα Πλόσκου και Γκαμήλας Ι. Μια ορθοπλαγιά, στην νότια όχθη της κοιλάδας του Αώου, που είναι ασφαλισμένη με καρφιά και την χρησιμοποιούν οι αναρριχητές για να κατεβούν στην βάση της ορθοπλαγιάς της Γκαμήλας και εν συνεχεία να αναρριχηθούν στην κορφή της. Τ’ αχείλι της… κοσμούσε μια εντυπωσιακή… «χιονούρα».
Από εδώ εν συνεχεία, ακολουθώντας τα σημάδια, επιστρέψαμε χωρίς κανένα πρόβλημα… στο καταφύγιο.
Μόνο που ο καιρός είχε «βουρκώσει»… και μας πρόλαβε η βροχή, λίγο πριν ανηφορίσουμε για το καταφύγιο… και όσο να ναι οι περισσότεροι φτάσαμε μουσκεμένοι. Η πορεία μας κράτησε περί τις επτά ώρες…
Λίγο πριν από μας, είχε περάσει απ’ το διάσελο μια άλλη ορειβατική ομάδα η οποία ανηφόριζε… με πολύ γρήγορο βήμα και παρατεταγμένη κατ’ άντρας… στο μονοπάτι λες και ήταν στρατιωτάκια… για την Γκαμήλα ΙΙ, την οποία ανέβηκαν σε χρόνο ντε-ντε… Και στην συνέχεια κατέβηκαν και περπατώντας κατάραχα… στο διάσελο, ανέβηκαν και στην Γκαμήλα Ι. Μια ομάδα που «πετούσε»!… νάναι καλά οι άνθρωποι!…
Ο χρόνος στο καταφύγιο το απόγευμα, πέρασε ποικιλοτρόπως… Οι περισσότεροι κουρασμένοι από την ανάβαση, το έριξαν στον ύπνο… να ξεκουραστούν.
Άλλοι απλώσαμε τα «βρεγμένα» μας… σαν προικιά… στα κάγκελα της σκάλας, που από κάτω της ήταν η μεγάλη σόμπα της τραπεζαρίας του καταφυγίου, για να στεγνώσουν.
Κάποια στιγμή μπαίνει στην τραπεζαρία η Κυριακή, ανοιγοκλείνοντας νευρικά τις παλάμες των χεριών της που είχαν «ξεραθεί»… από την κούραση και την ένταση της ανάβασης…
Κι εγώ προθυμοποιήθηκα… να την ανακουφίσω, μιας και είμαι ειδική στην δουλειά αυτή… και άρχισα εκεί κοντά στην σόμπα να τις κάνω μασάζ στα χέρια και στην πλάτη και κάποιες διατάσεις που ανακουφίζουν αρκετά…
Βλέποντας όμως οι παρευρισκόμενοι στην τραπεζαρία συνορειβάτες, την διαδικασία αυτή και τα επιφωνήματα πόνου και ανακούφισης… της Κυριακής, «ζήλεψαν»… και η «πελατεία» αυξήθηκε… Έτσι ασχολήθηκα για κάμποση ώρα με την ανακούφιση μερικών ταλαιπωρημένων… κυρίως γυναικών… που εξέφρασαν την επιθυμία να πάρουν μια γεύση του τι εστί μασάζ…
Αργότερα φάγαμε και μετά πιάσαμε μια μεγάλη συζήτηση… με τον Στράτο και τον Γιάννη για το τι «έφταιξε»… και έφτασε η χώρα σε αυτή την δυσχερή θέση που βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια και δεν λέει να την ξεπεράσει…
Ο Στράτος είναι πολύ καλός συζητητής… μειλίχιος… πολύγλωσσος… πολυμαθής… που χαίρεσαι να τον ακούς και επιπλέον μαθαίνεις και πολλά πράγματα…
Δίπλα μας κάθονταν μια παρέα Εβραίων… που έπαιζαν χαρτιά… όχι τα κλασικά χαρτιά… αλλά κάτι παρόμοιο!… Ήταν ένα νέο ζευγάρι και ένας ηλικιωμένος άντρας. Μου έκανε εντύπωση η περίεργη… γλώσσα που μιλούσαν και δεν μπορούσα να καταλάβω τίποτα!… Δεν μου θύμιζε καμιά απ’ τις ευρωπαϊκές γλώσσες… που έχω ακούσει.
Και ο Στράτος που ξέρει πολλές γλώσσες και μεταξύ αυτών και ισπανικά… και πορτογαλέζικα… δεν κατάλαβε τι γλώσσα μιλούσαν. Απλά κατάλαβε ότι η γλώσσα που μιλούσαν είχε κάποια σχέση με αυτές τις γλώσσες. Και όταν τους ρώτησε τι γλώσσα μιλούν. Του απάντησαν ότι είναι Εβραίοι και μιλούν εβραϊκά με προφορά πορτογαλέζικη… καθώς οι πρόγονοί τους ζούσαν στην Πορτογαλία, πριν έλθουν στο Ισραήλ.
Οι πεζοπόροι την Κυριακή διέσχισαν το φαράγγι του Βίκου, απ’ το Κουκούλι μέχρι το γεφύρι του Μίσιου και από εκεί περπάτησαν σε μονοπάτι δίπλα στο ρέμα και έφτασαν στις πηγές του Βοϊδομάτη και στο εκκλησάκι της Αγ. Παρασκευής. Η πορεία τους κράτησε περί τις 6 ώρες.
Την Δευτέρα η μέρα ήταν βροχερή… αλλά δεν έβρεχε, όταν ξεκινήσαμε την κατάβαση για το μικρό Πάπιγγο. Σιγά-σιγά όμως ο καιρός «έφτιαξε»… ξάνοιξε και άρχισε ο ήλιος να ζεσταίνει… Κατεβαίνοντας απολαμβάναμε την εκπληκτική θέα των ξακουστών «πύργων» της Αστράκας, που είναι γνωστοί και ως «Πύργοι του Πάπιγγου», καθώς ορθώνονται μπροστά του, φοβεροί … και απροσπέλαστοι… και ο ήλιος αργεί… να φωτίσει το χωριό… το πρωί.
Ένα μοναδικό κοπάδι από πρόβατα, σ’ όλη την Τύμφη… μόλις τώρα άφησε την θαλπωρή… της στάνης και ξαμολύθηκε στα λιβάδια για βοσκή… Και η αρμονία από τα κουδούνια τους… έκανε πιο ευχάριστη την πορεία μας προς το Μικρό Πάπιγγο.
Λίγο μετά την διασταύρωση για Αστράκα, μπήκαμε σε περιοχή με πλούσια βλάστηση, κυρίως από οξιές, βελανιδιές, κέδρους, σφενδάμια και άλλα δέντρα. Εδώ τα πουλιά μας «τρέλαναν»… με τις μελωδίες τους!…
Στην διαδρομή αυτή υπάρχουν τέσσερεις χώροι αναψυχής, με καλαίσθητες πέτρινες βρύσες-ποτίστρες και πέτρινο κιόσκι, με τραπέζι και πάγκους, για πικ-νικ.
Πλησιάζοντας στο χωριό, συναντήσαμε ομάδες ορειβατών που ανηφόριζαν για το καταφύγιο… Η πρώτη ομάδα ήταν εβραίοι… και οι περισσότεροι ευρωπαίοι… άγγλοι, γάλοι, γερμανοί κ.α.
Και όσο πλησιάζαμε στο Μικρό Πάπιγγο, τόσο οι «πύργοι» της Αστράκας γίνονταν πιο ψηλοί… και πιο φοβεροί… στην όψη. Και τα δάση έδιναν την θέση τους σε περβόλια με μηλιές… κερασιές… καστανιές… αχλαδιές και άλλα καρποφόρα δέντρα…
Και μετά από πορεία δυόμιση ωρών μπήκαμε στο πέτρινο χωριό… Όλα τα… σπίτια, φτιαγμένα μόνο από πέτρα… τοίχοι, σκεπές, αυλόγυροι και μνημειακές κεντρικές είσοδοι.
Πέτρινα και εξαιρετικής καλλιτεχνίας και τα καλντερίμια του οικισμού και οι μνημειακές κρήνες και οι μικρότερες που είναι διάσπαρτες μέσα στον οικισμό.
Στο ψηλότερο λόφο του οικισμού δεσπόζει η εκκλησία των Μεγίστων Ταξιαρχών, τρίκλιτη βασιλική μετά τρούλου, ενισχυμένη με αντερίσματα… λόγω παλαιότητας, η οποία δεν ήταν ανοικτή, λόγω επισκευαστικών εργασιών… Και στην πλαγιά από κάτω υπάρχει το «κοιμητήριο» του χωριού.
«Λαμπυρίζουν»… οι πέτρινες σκεπές των σπιτιών και συνάδουν… με την πλούσια βλάστηση τριγύρω… Δεν υπάρχει ωραιότερος χρωματικός συνδυασμός απ’ αυτόν!…
Μια σύντομη βόλτα στο χωριό και πήραμε το δρόμο για το Μεγάλο Πάπιγγο, που απέχει περί τα 4 χιλ. απ’ εδώ.
Το ίδιο ισχύει και στο χωριό αυτό, όσον αφορά τα κτίσματα και την φύση… αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα… Είναι μεγαλύτερο χωριό… με πολλά παραδοσιακά καταλύματα, μαγαζιά, περισσότερους κατοίκους και επισκέπτες…
Σε περίοπτη θέση είδαμε τον ενοριακό ναό, αφιερωμένο στον Άγιο-Βλάσιο… Άγιο θεραπευτή… με καταγωγή από την Σεβάστεια της Μικράς Ασίας, προστάτης των γιατρών.
Η επιλογή αυτή έγινε επειδή στην περιοχή υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα, πολλοί πρακτικοί γιατροί… που θεραπεύουν πολλές αρρώστιες με βότανα που φύονται στο φαράγγι του Βίκου και ως εκ τούτου ονομάζονται «βικογιατροί». Είναι κτίσμα του 17ου αιώνα με τριώροφο καμπαναριό αλλά δεν το επισκεφτήκαμε… καθότι ήταν κλειστός.
Εδώ συναντηθήκαμε και με τους πεζοπόρους… φορέσαμε και τα καθαρά μας ρούχα που είχαμε αφήσει στο πούλμαν και τριγυρίζαμε στο χωριό για αρκετή ώρα…
Και όταν πεινάσαμε καταλύσαμε αρκετοί, σε πολύ ωραίο φαγάδικο… με ωραία αυλή, με εκπληκτική θέα… στους απόρθητους ομώνυμους «πύργους»… και φάγαμε ότι τοπικό έδεσμα διέθετε το μαγαζί… Τυρόπιτες με χειροποίητο φύλο «κριτσιανιστές»!… ομελέτες ξεγυρισμένες… με ντόπιο τυρί και αυγά από κότες… και διάφορες άλλες τοπικές «σπεσιαλιτέ»… Ακολούθησαν καφεδάκια… και παγωτάκια… και ότι ποθούσε η ψυχή και η καρδούλα του καθενός!…
Και έπειτα πήραμε το δρόμο της επιστροφής… που μου φάνηκε ατέλειωτος!… και πολύ κουραστικός!…
Στον μυθικό ποταμό Αχέροντα βρεθήκαμε αυτό το τριήμερο του Σεπτεμβρίου με την Φυλή, για διάσχιση του ομώνυμου φαραγγιού, γνωστού από την αρχαιότητα και για πεζοπορίες στα πέριξ ιστορικά σημεία της περιοχής.
Η λέξη Αχέροντας, ετυμολογικά προέρχεται από την λέξη άχος… και σημαίνει τον ποταμό των στεναγμών… Μια άλλη εκδοχή λέει ότι προέρχεται απ’ τη ρίζα αχ, της μορφής άχη, του ηχέω, που σημαίνει ηχώ, κάνω θόρυβο… Δηλαδή πρόκειται για το ποτάμι που ρέει με δύναμη, με τρόπο θορυβώδη…
Έχει δυο παραπόταμους, τον Πυριφλεγέθωνα και τον Κωκυτό, που είναι ποτάμια του Κάτω Κόσμου.
Και ο Αχέροντας, σύμφωνα με τις δοξασίες των αρχαίων προγόνων μας, είναι η τελευταία διαδρομή της ψυχής του κάθε πεθαμένου, που την κάνει παρεούλα… με τον Χάροντα, θέλοντας και μη, για να την οδηγήσει μέσω του ποταμού και των παραπόταμών του… στον Άδη, στον Κάτω Κόσμο,
Ο Πυριφλεγέθων πήρε το όνομά του, λόγω του περιστασιακού… φωσφορισμού των νερών του, σ’ ένα κομμάτι του.
Κωκυτός, σημαίνει τον ποταμό των θρήνων… και προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη κωκυτός, που σημαίνει κραυγή… η το θρήνο. Ονομάστηκε έτσι απ’ τους θρήνους και τα μοιρολόγια των επισκεπτών του Νεκρομαντείου.
Στις μέρες μας ο Κωκυτός ταυτίζεται με τον Μαυροπόταμο και ο Πυριφλεγέθων με τον Βουβοπόταμο, πολύ ταιριαστά… και αυτά τα ονόματα για την δουλειά… που είχαν οριστεί απ’ τους αρχαίους θεούς να κάνουν…
Πολύ πρωί ξεκινήσαμε οδικώς για το χωριό Τρίκαστρο Πρεβέζης, απ’ όπου κατεβήκαμε στο ποτάμι.
Η πρώτη διάσχιση έγινε το 1994, από μέλη του ΕΟΣ-Πρέβεζας και έχει μήκος 10χιλ. και αυτό θα διασχίσουμε.
Αυτό σε κάποια σημεία κυλάει ήρεμα και σε άλλες περιπτώσεις κυλλά ορμητικά… μέσα από κατακόρυφους και ψηλούς βράχους, που αρκετές φορές ξεπερνούν τα 100μ. και το πλάτος του ποταμού, τα δυο μέτρα. Αυτά τα σημεία καλούνται και «Πύλες του Άδη»… ποιητική αδεία…
Εικάζεται ότι τα στενά αυτά, οι αρχαίοι τα φοβούνταν… η αδυνατούσαν να τα περάσουν και προκαλούσαν δέος… Έτσι κι αλλιώς… θα τα περνούσαν, όταν θα έρχονταν η ώρα τους…να αποδημήσουν… γιατί να μπαίνουν στο ποτάμι και να «μπλέκονται» στα πόδια του Χάροντα… και να τον προκαλούν… χωρίς λόγο.
Ο όρος «Πύλες του Άδη» είναι μυθολογικός και αρχαιολογικός και αφορά σαφώς τις τρεις, σιδερόφραχτες πύλες του αρχαίου Νεκρομαντείου του Αχέροντα, που βρίσκεται στο λόφο Ξυλόκαστρο, στο χωριό Μεσοπόταμος, του δήμου Φαναρίου Πρέβεζας.
Εκατό με διακόσια μέτρα από την γέφυρα των Σερζιανών Ιωαννίνων, το ανάγλυφο στις όχθες του ποταμού γίνεται εντονότερο και ο ποταμός εισέρχεται στην περιοχή δέους… των στενών του Αχέροντα.
Εδώ δημιουργούνται νερόλακοι και μικρές λίμνες, όπου διαβιούν, ψαράκια, κυρίως γωβιοί, βατράχια, πέστροφες πεταλούδες και καβούρια.
Ήδη βρισκόμαστε στην Χαράδρα του Αχέροντα, που είναι το πλέον επικίνδυνο κομμάτι του και καταλήγει στους καταρράχτες, στη γέφυρα της Σκάλας της Τζαβέλαινας.
Εδώ αφ’ ενός χύνεται ο ομηρικός Πυριφλεγέθων ποταμός η Σουλιώτικο ρέμα και αφ’ ετέρου υπάρχει μονοπάτι που οδηγεί στο Σούλι.
Η διάσχιση της χαράδρας του Αχέροντα είναι πολύ ενδιαφέρουσα, καταπληκτική… και μοναδική… Τα έχει όλα, πλούσια παρόχθια βλάστηση σε πολλά σημεία, απόκρημνες ψηλές όχθες που σου κόβουν την ανάσα, μικρούς καταρράχτες για ένα σύντομο τζακούζι… όμορφες βάθρες, τεράστια βράχια που έχουν αποκολληθεί και έχουν σωριαστεί ως έτυχε… στις όχθες, ψαράκια, καβούρια, πέστροφες, πεταλούδες και νερόφιδα να αναδύονται απ’ το νερό. Φυσικές πηγές πόσιμου νερού να ρέουν από τα βράχια και νερομάνες… να ξεχύνονται από σπηλαιώδη ανοίγματα, ορατά και υπόγεια και κολύμπι σε ορμητικά νερά, σε δαιδαλώδη στενά περάσματα κλπ κλπ. Ήταν μια υπέροχη και μοναδική εμπειρία. Ιδιαιτέρου κάλλους ήταν το πρώτο κομμάτι και σούπερ- ντούπερ το τελευταίο, με τις πηγές του και τις πολύ εντυπωσιακές όχθες. Το μεσαίο κομμάτι του, ήταν φαρδύ, με πλούσια παρόχθια βλάστηση και ψηλές όχθες αλλά χωρίς κάτι το ιδιαίτερα… χαρακτηριστικό.
Οι πηγές εμφανίζονται κυρίως στη βόρεια όχθη, σ’ ένα μέτωπο πλέον των 500μ και έχουν χαμηλή θερμοκρασία 17ο C, γι’ αυτό σ’ αυτό το κομμάτι τα νερά ήταν πιο κρύα.
Η διάσχιση κράτησε περί τις 9 ώρες. Τις περισσότερες απ’ αυτές κολυμπούσαμε και λιγότερο περπατούσαμε.
Ο Αχέροντας, στα τελευταία πέντε χιλ. ως τις εκβολές του είναι πλωτός.
Στο δέλτα του ποταμού, γίνεται, από το 2010 ξενάγηση με κανο-καγιάκ. Επίσης στο κομμάτι αυτό, υπάρχει μια παραποτάμια διαδρομή, 5 χιλ. δίπλα στο δάσος της Περσεφόνης.
Ο Αχέροντας έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή ιδιαιτέρου κάλλους και ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευομένων Περιοχών της Φύσης NATURA 2000, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα.
Η χλωρίδα περιλαμβάνει περί τα 700 είδη δέντρων και φυτών. Η δε πανίδα περιλαμβάνει, πλήθος πουλιών, όπως γεράκια, ξεφτέρια, όρνια, ασπροπάρηδες, φιδαετούς, χρυσαετούς, πετρίτες κ. α καθώς και πολλά ζώα, ήτοι λύκους, αγριογούρουνα, ασβούς αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, αγριόγατους κλπ.
Χύνεται στο Ιόνιο Πέλαγος, σχηματίζοντας δέλτα, όπου υπάρχουν 19 τύποι οικοτόπων και σημαντικοί υγρότοποι, που αποτελούν το Έλος της Αμμουδιάς και της Βαλανιδόραχης.
Στις εκβολές του υπάρχει η μεγάλη παραλία του χωριού Αμμουδιά.
Οι πεζοπόροι από τη Γλυκή, περπάτησαν μέσω παραποτάμιου μονοπατιού, με θέα τον Αχέροντα, ανάμεσα από οργιαστική βλάστηση. Το μονοπάτι συνεχίζει στην «Σκάλα Τζαβέλαινας». Λέγεται ότι για να φτιαχτεί αυτό το τμήμα του μονοπατιού, οι Σουλιώτισσες κρεμόντουσαν με καλάθια από πάνω και λάξευαν το βράχο.
Η διαδρομή ανηφορίζει προς το δεύτερο ξύλινο παρατηρητήριο του Αχέροντα και από εκεί κατηφορίζει προς την κοίτη του ποταμού και συνεχίζει εναλλασσόμενη, ανάμεσα σε ποτάμι και μονοπάτι.
Επιστροφή από την γέφυρα του Ντάλα, μέσα απ’ το ποτάμι και ανάμεσα από πανύψηλα πλατάνια, περνώντας απ’ τις πηγές του Αχέροντα, και κατάληξη στη Γλυκή. Η διαδρομή κράτησε περί τις 4-5 ώρες.
Και στη συνέχεια επισκέφτηκαν το ακατοίκητο σήμερα θρυλικό χωριό Σούλι, που οι κάτοικοί του, τα έβαλαν… ακόμη και με τον θρυλικό Αλή-Πασιά.
Την επόμενη μέρα αναχωρήσαμε οδικώς για την Ανθούσα, όπου επισκεφτήκαμε το Κάστρο του Αλή-Πασιά, με την υπέροχη θέα προς το Ιόνιο Πέλαγος. Αυτό το έκτισε το 1814 για να μπορέσει να κατακτήσει την Πάργα που την είχαν οι Βενετοί.
Οι μηχανικοί που το έκτισαν ήταν Ιταλοί, που ανέκαθεν ήταν «μανούλες» στην κατασκευή κάστρων και τα όπλα, τα κανόνια δηλαδή, ήταν εγγλέζικα και γερμανικά… Όλες οι τότε μεγάλες Δυνάμεις, όπως γίνεται πάντα δηλαδή… τα είχαν τάτσι-μήτσι κότσι.
Το Κάστρο είναι σε σχετικά καλή κατάσταση, με τα ούλα του δηλαδή… με τις δεξαμενές του, τις αποθήκες του, τα κανόνια του, τους κοιτώνες και τα εμβλήματα, στο υπέρθυρο. Εν συνεχεία πεζοπορήσαμε από το Κάστρο στον Βάλτο και στο ενετικό φρούριο της Πάργας.
Πολύ μου άρεσε η Πάργα!… Μια κούκλα!… με τις τρεις διαδοχικές τεράστιες… πανέμορφες παραλίες της και τις ωραίες αμμουδιές, που είχαν κατακλυσθεί από λουόμενους, ντόπιους και ξένους. Και μια σειρά πανέμορφες βραχονησίδες να στολίζουν τον κόλπο της.
Κάμποσοι ανηφορίσαμε προς το καλοδιατηρημένο βενετσιάνικο κάστρο της, διασχίζοντας έναν πανέμορφο με καλντερίμι δρόμο, με αναρίθμητα εκατέρωθεν, μονόχωρα, τουριστικά μαγαζιά, με την πολύχρωμη πραμάτεια τους, σε πλήρη έκθεση, που νόμιζες ότι βρίσκεσαι στις Κυκλάδες…
Το Κάστρο είναι κτισμένο σε περίοπτη θέση, στην κορφή δασωμένου λόφου και το περιδιαβήκαμε απολαμβάνοντας… την υπέροχη θέα τριγύρω. Πολλά κανόνια ήταν κι εδώ στη θέση τους…
Μια έκθεση ζωγραφικής μοντέρνας τεχνοτροπίας, στεγάζονταν σε αίθουσα του Κάστρου, όπου ρίξαμε φευγαλέες ματιές… λόγω περιορισμένου χρόνου.
Ένα καφεδάκι η κάτι δροσιστικό στα όμορφα παραλιακά, μαγαζιά της και φύγαμε για άλλες παραλίες, μεγαλύτερες και εξ’ ίσου όμορφες.
Και βουρ στο λεωφορείο, που μας έφερε στο χωριό Αμμουδιά, στην πανέμορφη αμμουδιά της, που είχε αρκετό κόσμο… όπου κολυμπήσαμε και το φχαριστηθήκαμε δεόντως…
Σε παρακείμενο φαγάδικο φάγαμε ψάρια… αμ τί θα τρώγαμε παϊδάκια; και ήπιαμε μπύρες… η χαρά του ορειβάτη… Και αργά το βράδυ, γυρίσαμε μπαϊλντισμένοι στα σπιτάκια μας…
